بررسی کاربرد هوش مصنوعی در تربیت معلم: یک مرور نظام‌مند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری مهندسی فناوری اطلاعات، گروه آموزش ریاضی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

10.48310/mtt.2025.20849.1061

چکیده

مقدمه: ظهور هوش مصنوعی به‌عنوان نیرویی تحول‌آفرین، پارادایم‌های سنتی آموزش را دگرگون ساخته و به‌ویژه نظام‌های تربیت معلم را با فرصت‌ها و چالش‌های نوین روبه‌رو کرده است. هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی کاربرد هوش مصنوعی در ارتقای روش‌ها و محتوای آموزشی دوره‌های تربیت معلم است.

روش: این پژوهش با رویکرد مرور نظام‌مند و مبتنی بر دستورالعمل PRISMA انجام شد. پایگاه‌های اطلاعاتی ScienceDirect، Springer، IEEE و SID برای جست‌وجوی مقالات منتشرشده بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵ مورد استفاده قرار گرفتند. پس از اعمال معیارهای ورود و خروج، ۲۷ مقاله مرتبط انتخاب و تحلیل شدند.

یافته‌ها: تحلیل مطالعات منتخب نشان داد که کاربرد هوش مصنوعی در تربیت معلم در پنج محور اصلی قابل طبقه‌بندی است: ۱) توسعه سواد هوش مصنوعی و صلاحیت‌های دیجیتال معلمان، ۲) شخصی‌سازی یادگیری و بازخورد هوشمند، ۳) استفاده از هوش مصنوعی مولد در تولید محتوا و طراحی تدریس، ۴) ارزیابی عملکرد و شایستگی‌های تدریس با رویکرد داده‌محور، و ۵) چالش‌های اخلاقی و زیرساختی. نتایج تطبیقی نشان داد نظام‌های آموزشی پیشرو بر شایستگی‌های انتقادی و اخلاقی تمرکز دارند، در حالی‌که در کشورهایی مانند ایران توجه بیشتری به ابعاد فناورانه و زیرساختی معطوف است.
نتیجه‌گیری: یافته‌ها بیانگر ظرفیت بالای هوش مصنوعی در بازآفرینی فرآیند تربیت معلم از طریق آموزش انطباقی، محتوای غنی و ارزیابی‌های دقیق است. با این حال، تحقق این ظرفیت نیازمند سرمایه‌گذاری در توسعه سواد هوش مصنوعی، تدوین چارچوب‌های اخلاقی و ایجاد زیست‌بوم آموزشی یکپارچه است. این پژوهش بر لزوم گذار از رویکرد ابزاری به رویکردی پداگوژیک و یکپارچه در سیاست‌گذاری‌های تربیت معلم تأکید دارد.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 19 شهریور 1404
  • تاریخ بازنگری: 03 مهر 1404
  • تاریخ پذیرش: 01 آبان 1404

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار