بودجه‌ریزی مدرسه محور و مدیریت مدرسه‌محور: بررسی تجارب نظام‌های آموزشی موفق

 پیشینه و اهداف: هدف از این مقاله بررسی تجارب نظام­های آموزشی موفق( اسپانیا، ایالات متحده آمریکا و مکزیک) در فرایند بودجه­ریزی مدرسه محور و دلالت­های آن برای نظام آموزش و پرورش ایران می باشد. روش: این پژوهش کیفی با استفاده از روش توصیفی- کتابخانه­ای به بررسی تطبیقی عملکرد و نحوه تفویض اختیار به مدارس در امر بودجه­ریزی در نظام­های آموزشی موفق بر اساس مراحل بردی پرداخته است. یافته­ها: یافته­ها نشان می دهد که واگذاری اختیار بودجه ریزی به مدارس از ارکان اساسی پیاده سازی مدرسه محوری به شمار رفته و از جمله توانایی هایی که مدارس باید در فرایند مدیریت مدرسه محور داشته باشند، بودجه بندی توسط خود مدرسه است. بررسی حاضر همچنین نشان داد که عوامل متعددی از قبیل عاملان بودجه ریزی مدرسه محور( مدیران، معلمان، نمایندگان دانش آموزان و شورای محلی) که از آنها به عنوان شرایط نرم افزاری در بودجه ریزی مدرسه محور نام برده می شود و عوامل سخت افزاری نظیر منابع مکتوب و دیجیتالی، روشهای مدیریتی، قوانین، داده های اطلاعاتی، منابع و محیط آموزشی در فرایند بودجه ریزی مدرسه محور نقش دارند. مطالعات انجام شده در سطح کشور هم نشان می دهد که مدارس کشور فاقد امکانات لازم برای مدرسه محوری بوده و مهارت مدیران و معلمان نیز که از عاملان مهم در مدرسه محوری هستند در این زمینه ناکافی می باشد. نتیجه­گیری: در مجموع با توجه به یافته­ها، لازم است با اتخاذ راه کارهایی از قبیل تخصیص منابع به مدارس و ناحیه های آموزشی، آموزش مدیران و اعضای انجمن­ها یا شوراهای محلی مدارس و نیز آموزش برنامه­­ریزان و بودجه­ریزان در راستای بهبود این امر حرکت نمود.