تحلیل تطبیقی هویت سیاسی برنامة درسی پیش‌دبستانی چین، سنگاپور و ایران و فهم مبنای اندیشه‌ای آن‌ها (ایدئولوژی مسلط)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه فرهنگیان، مأمور آموزشی پردیس شهدای مکه

2 تهران - بهارستان- گلستان کوچه یکم

3 دبیر آموزش و پرورش،منطقه شهریار

10.48310/mtt.2024.15605.1050

چکیده

این جستار با هدف پاسخ به یک پرسش کلیدی انجام گرفته است که، برنامة درسی کشورهای چین، سنگاپور و ایران چه جهت­گیری سیاسی (اشتراکی-بین­المللی/بومی-محلی/ تلفیقی) دارند و این جهت­گیری چه شباهت­(ها) و تفاوت­(ها)یی دارد؟. از میان مؤلفه­های برنامة درسی، هویت، و از میان انواع هویت­ها، هویت سیاسی برنامة درسی کشورهای مورد مطالعه انتخاب شد. هدف این بود که مشخص شود که رویکرد سیاسی رسمی حاکم بر برنامة درسی جامعة مورد مشاهده، چگونه است و چه سمت سویی دارد؟ برای پیگیری هدف در اجرا، از رویکرد تطبیقی و روش بردی، به شناخت هویت سیاسی برنامة درسی این کشورها و مقایسة آن‌ها استفاده شد. بر طبق این روش، داده­ها در چهار مرحلة توصیف، تفسیر، کنار هم­گذاری و تطبیق فیش برداری و تحلیل شدند. در نتیجه مشخص شد که برنامة درسی چین رویکردی تلفیقی بین­المللی بومی-محور دارد که همین امر آن‌ها را به سمت مبنای فلسفی واقع­گرایی درونی هدایت می­کند. برنامة درسی سنگاپور رویکردی اشتراکی-بین­المللی دارد و به هویت برنامة درسی آن‌ها یک مبنای نگرشی واقع­گرایی جهانی می­بخشد. ­اما برنامة ­درسی ایران رویکردی منحصر به فرد و محلی دارد که مبنای فلسفی آن رویکرد ایدئالیستیِ آرمانگرایانه است. هر کشوری متناسب با موقعیت و مقتضیات حاکمیتی خود جهت­گیری برنامة درسی­اش را تعیین می­کند. حتی کشورهایی که برنامة درسی بین­المللی ا انتخاب می­کنند، تبعیت محض نیست، بلکه متناسب با نگرش حاکمیتی­شان دست به انتخاب می­زنند.

کلیدواژه‌ها


خالقی‌نژاد، سید علی (1398). بررسی و تحلیل سیاست­های ‌پیش‌دبستانی در ایران. سیاستگذاری عمومی، 2(5) ، 42-25.
شورای عالی انقلاب فرهنگی (1389). مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش.
طلایی،ابراهیم، و بزرگ، حمیده (1394). تبیین ضرورت اوان کودکی (پیش‌دبستان) مبتنی بر سنتزپژوهی شواهد تجربی معاصر. تعلیم و تربیت، 122، 117-91.
کمالپورخوب، ناصر، هاشمی، سید ضیاء، و نجاتی ­حسینی، سیدمحمود (1399). تبیین جامعه‌شناختی مواضع سیاسی تربیت دانش‌آموز به مثابة شهروند مطلوب در اسناد رسمی جمهوری اسلامی ایران. نوآوری­های آموزشی، 73، 80-59.
کمالپورخوب، ناصر، و کمالپورخوب، کبری (1401). مطالعة تطبیقی سیاست‌های واکنشی آموزشی آلمان، کرة جنوبی و ایران در دورة پاندومی کووید 19. مطالعات تطبیقی تربیت معلم (کاووش‌نامة بین­الملل)، 1(1)، 50-27.
مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش (1390). شورای عالی انقلاب فرهنگی.
معدندار، عباس، و کیاکا، لیدا (1398). روش تحقیق تطبیقی در علوم انسانی. تهران: انتشارات سمت.
ملکی، حسن (1380). درآمدی بر برنامه‌ریزی درسی. تهران: انتشارات سمت.