مطالعة تطبیقی شیوه‌های انتخاب و انتصاب مدیران مدارس ابتدایی در ایران و ژاپن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مدیر مدرسه، دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر مطالعة تطبیقی شیوه‌های انتخاب و انتصاب مدیران مدارس ابتدایی در ایران و ژاپن بود. پژوهش از نظر ماهیت کیفی و از نظر روش اجرا، تطبیقی - توصیفی است. از الگوی بردی که دارای چهار مرحلة توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه است، برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد. جامعة پژوهش شامل کشورهایی است که طی دو دهة اخیر در مدیریت مدارس اصلاحاتی انجام داده‌اند. دو کشور ایران و ژاپن به عنوان نمونه، بر مبنای نمونه‌گیری هدفمند به دلیل اولویت قائل‌شدن به موضوع مدیریت در دورة ابتدایی براساس اسناد و گزارش‌ها انتخاب شدند. داده‌های پژوهش از طریق اسناد و مدارک کتابخانه‌ای، مقالات، گزارش‌های فصلی و سالیانة برخی سایت‌های بین‌المللی مانند یونسکو و سایت‌های وزارت آموزش و پرورش دو کشور هدف جمع‌آوری شد. یافته‌ها نشان داد بیشترین شباهت بین ژاپن و ایران مربوط به وجود دوره‌هایی برای آموزش مدیران، توجه به سابقه و تجارب مدیران، برگزاری دوره‌های آموزشی مدیران و آزمون صلاحیت‌های حرفه‌ای برای انتخاب و انتصاب مدیران مدارس است. یافتة دیگر نشان داد تفاوت اصلی بین دو کشور مورد مطالعه مربوط به رویکرد مدیریت، گزینش مدیران، استقلال مدارس در انتخاب مدیران، میزان استفاده از تجربه و سابقة مدیران و برگزاری دوره‌ها و برنامه‌هایی دردانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی است. نتایج این پژوهش می‌تواند به برنامه‌ریزان و سیاستگذاران آموزشی در انتخاب و به‌کارگماری مدیران در دورة ابتدایی کمک کند.

کلیدواژه‌ها


اصفهانی، کرم، سلیمانی، نادر، تورانی، حیدر، و صباحی، پرویز (1398). عوامل مؤثر بر توسعة حرفه‌ای مدیران آموزشگاهی در افق 1404، مدیریت مدرسه، 7(4)، 241-210.
افشار بهریس، مالک (1392). مطالعة تطبیقی صلاحیت‌های حرفه‌های مدیران دورة ابتدایی نظام آموزش و پرورش ایران با کشورهای ژاپن، آمریکا و استرالیا. پایان‌نامة کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز.
آقازاده، احمد (١٣٨٣). مسائل‌ آموزش و پرورش در ایران. تهران: سمت‌.
آقازاده‌، احمد (١٣٩٢). آموزش‌ و پرورش‌ تطبیقی‌. تهران‌: سمت‌.
حسینی، ملیحه سادات، و کوهی‌نژاد، علی (1395). مطالعة تطبیقی شرایط انتخاب و انتصاب مدیران مدارس در نظام‌های آموزشی ایران و ژاپن. کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی و علوم رفتاری، آذر 1395، سومین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین در علوم انسانی رم، ایتالیا.
حیدری، صابر، باتمانی، فردین، و عبدالهی، فردین (1400). تحول‌گرایی در مدیریت مدارس بر اساس الگوی جامع همکاری. مدیریت مدرسه، 9(1)، 25-1.
رحمان‌پور، حسین، پارسانژاد، علی‌اکبر، و بلندی، مریم (1395). درآمدی بر مدیریت آموزشی در مدارس. کنفرانس بین‌المللی نخبگان مدیریت، خرداد 1395، سالن همایش های بین المللی دانشگاه شهیدبهشتی.
رونقی تصدیقی، زهرا (1391). مطالعة تطبیقی شاخص‌های مناسب انتخاب مدیران مدارس در مقاطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان در کشورهای ایران، آلمان و ژاپن. پایان‌نامة کارشناسی ارشد علوم تربیتی، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
زین‌آبادی، حسن‌رضا، و عبدالحسینی، بیتا (1396). مدرسه موفق، مدیر موفق: مطالعة تطبیقی یافته‌های پروژة بین‌المللی مدیر مدرسة موفق (ISSPP). نوآوری های آموزشی، 16(61)، 42-21.
سیدعباس‌زاده، محمد (1384). کلیات مدیریت آموزشی. ارومیه: انتشارات دانشگاه ارومیه.
صافی‌، احمد (1382). سازمان و قوانین‌ آموزش و پرورش ایران. تهران: رشد.
صافی، احمد (1389). سازمان و ادارة امور مدارس. تهران: رشد.
عدلی، فریبا (1401). مطالعة تطبیقی سیاست‌های انتصاب مدیران مدارس در کشورهای سوئیس، فنلاند، سنگاپور و کرة جنوبی: درس‌هایی برای ایران. آموزش و پرورش تطبیقی. تهران: بعثت‌.
علاقه‌ بند، علی‌ (1389). مقدمات مدیریت‌ آموزشی‌. تهران: بعثت‌.
نجف‌آبادی کبیرزاده، مهری، سعادتمند، زهره، و رجایی‌پور، سعید (1388). عوامل مؤثر بر جذب نیروهای توانمند آموزش و پرورش در پست مدیریت مدارس از دیدگاه مدیران، معاونین و معلمان مدارس ابتدایی شهرستان نجف‌آباد. رهبری و مدیریت آموزشی، 3(3)، 143-125.
نهج‌البلاغه، مجموعة سخنان امیر مؤمنان حضرت علی (ع)، نامة 53، ترجمة دشتی.
نیکنامی، مصطفی (1380). مفاهیم کارایی و اثربخشی مدیران مدارس. فلسفة مدیریت، 4.