بررسی تطبیقی برنامۀ درسی هنر دورۀ ابتدایی در ایران و انگلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی آموزش ابتدایی، دانشگاه فرهنگیان، شیراز، ایران

2 دکترای فلسفۀ هنر. عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان، شیراز، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی برنامة درسی هنر دورۀ ابتدایی در ایران و انگلستان بوده است تا موجب شناسایی تفاوت‌ها و شباهت‌های میان این دو شده و در نهایت، فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در برنامۀ درسی هنر کشف شود.  این پژوهش از بُعد هدف، کاربردی و از نوع کیفی است که با روش توصیفی-تحلیلی و به کمک الگوی بِرِدی در چهار مرحلۀ توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه انجام گرفته است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل برنامۀ درسی هنر دورۀ ابتدایی در کشورهای جهان و نمونۀ آماری آن با توجّه به روش نمونه‌گیری هدفمند، برنامۀ درسی هنر دورۀ ابتدایی در ایران و انگلستان است. عمده‌ترین نتایج این پژوهش پس از مقایسۀ شباهت‌ها و تفاوت‌های موجود در چهار عنصر اهداف، محتوا، روش‌های تدریس و شیوه‌های ارزشیابی برنامۀ درسی هنر در کشور ایران و انگلستان، نشان می‌دهد که شباهت‌ها و تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای میان برنامۀ درسی هنر دورۀ ابتدایی هر دو کشور وجود دارد. شباهت‌ها بیشتر در محتوا و تفاوت‌ها بیشتر در اهداف، روش‌های تدریس و شیوه‌های ارزشیابی دیده می‌شود. همچنین، تحلیل یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد در حوزۀ عمل یا اجرای برنامۀ درسی هنر دورۀ ابتدایی، فاصلۀ زیادی بین ایران و انگلستان در عناصرِ بررسی‌شده، دیده می‌شود. 

کلیدواژه‌ها


آیت‌الهی، مینو، پریرخ، زهره، و رادپور، فاطمه (۱۳۹۱). ضمیمۀ راهنمای درس هنر پایۀ دوم. تهران: دفتر تالیف کتاب‌های درسی ابتدایی و متوسطة نظری.
امینی، محمد (۱۳۹۷). تربیت هنری در قلمرو آموزش و پرورش. چاپ دوم. تهران: انتشارات آییژ.
حاجی‌تبار فیروزجائی، محسن، ملکی، حسن، و احمدی، غلامعلی (1395). طراحی و اعتبارسنجی الگوی مفهومی کاهش فاصلۀ برنامۀ‏ درسی قصد شده، اجراشده و کسب‌شده در نظام آموزش عمومی ایران. نظریه و عمل در برنامة درسی، ۴ (۷)، 30-5.
خسروی مشیزی، معصومه، سلطانی، اصغر، و علینژاد، مهرانگیز (1398). بررسی تطبیقی برنامۀ ‌درسی هنر دورۀ ابتدایی ایران و کانادا. آموزش و پرورش تطبیقی، 2(3)، 323-298.
راهنمای برنامۀ درسی هنر دورۀ ابتدایی (۱۳۹۰). وزارت آموزش و پرورش. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی‌. دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتاب‌های درسی دورۀ عمومی و نظری.
راهنمای درس هنر برای معلّمان پایۀ چهارم، پنجم و ششم ابتدایی (۱۳۹۰). وزارت آموزش و پرورش. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی. دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتب درسی دورۀ عمومی و نظری.
سند برنامۀ درسی ملّی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۹۱). وزارت آموزش و پرورش. شورای عالی آموزش و پرورش.
فلاح تفتی، سمیه، جعفری هرندی، رضا، و طباطبایی، مینا سادات (1398). بررسی تطبیقی اهداف برنامۀ درسی هنر دورة ابتدایی در برزیل، یونان، ایران و کرة جنوبی. آموزش و پرورش تطبیقی، 3(1)، 596-580.
کارگذار، معصومه، کبوک، حانیه، و الداغی، آنیتا (۱۳۹۷). بررسی تطبیقی برنامۀ درسی هنر در دورۀ ابتدایی ایران و ژاپن. فصل‌نامۀ نوآوری‌های آموزشی، 18(69)، 138-113.
کریمی، اکبر (۱۳8۷). نقش هنر در فعالیت‌های امور تربیتی. نشریۀ نگاه وزارت آموزش و پرورش، 20(373)، 7.
مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۹۰). وزارت آموزش و پرورش. شورای انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش و پرورش.
محمدی، زینب، جوادزاده برزکی، فائزه، و احمدآبادی آرانی، نجمه (۱۳۹۹). بررسی تطبیقی برنامۀ درسی هنر در کشور ایران، فنلاند و ژاپن. ششمین کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی، مشاوره و علوم تربیتی، آبان‌ماه 1395، تهران.
محمدیان دستنائی، محمود (1390). بررسی میزان انطباق برنامۀ اجراشده جدید هنر با برنامۀ قصدشده از دیدگاه معلّمان پایۀ سوم ابتدایی در استان چهارمحال و بختیاری در سال تحصیلی 89-88. پایان‌نامۀ مقطع کارشناسی ارشد، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، دانشکدۀ علوم انسانی و تربیت بدنی.
یحیوی، محمود (۱۳۹۳). کیفیت‌بخشی به آموزش و مهارت‌ها در دورۀ ابتدایی. رشد آموزش ابتدایی. 18(1)، 14-17.
یوسف فرحناک، ماندانا (۱۳۸۸). بررسی تأثیر رویکرد تربیت هنری بر عملکرد دانش‌آموزان در درس هنر پایۀ چهارم و بررسی دیدگاه معلّمان در خصوص آموزش با این رویکرد در سال تحصیلی 87-88 در شهر مرودشت. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد برنامۀ درسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.